Het Schimmenrijk

83, Küssnacht SZ, 24 mei, na een lang ziekbed

Oorspronkelijk Amerikaans zangeres, songwriter en actrice, geboren als Anna Mae Bullock. Bijnaam: Queen of Rock. Vermoedelijk de succesvolste popzangeres aller tijden. Vormde aanvankelijk een duo met haar toenmalige echtgenoot, gitarist Ike Turner. Hun scheiding (1978) na lang fysiek misbruik vormde een sleutelelement in haar meerdere keren op film verbeelde biografie, bij voorbeeld in de fictiefilm What’s Love Got to Do with It? (met de voor een Oscar genomineerde Angela Bassett als Tina; Brian Gibson, 1993) en de volledig geautoriseerde documentaire Tina (Daniel Lindsay en T.J. Martin, 2021). Ook de door Joop van den Ende geproduceerde theatermusical Tina (2018) is geautoriseerd. Speelde een hoofdrol van een postapocalyptische amazone in Mad Max Beyond Thunderdome (George Miller, 1985) en zingt daarin We Don’t Need Another Hero (Thunderdome).

Lees meerTina Turner

94, New York City, 24 mei, natuurlijke dood

Amerikaans bassist en filmcomponist. Schreef muziek voor de vroege films van zijn zoon Spike Lee, vanaf het korte Joe’s Bed-Stuy Barbershop: We Cut Heads (1983). Ook componist van de soundtracks voor She’s Gotta Have It (tevens acteur, als Sonny Darling; 1986), School Daze (1988), Do the Right Thing (1989) en Mo’ Better Blues (tevens acteur; 1990).

Lees meerBill Lee

58, Lacco Ameno (Ischia), 21 mei, natuurlijke dood

Noord-Iers acteur. Bereikte na een lange reeks van mainstream genrefilms het grootste publiek door de rol van een perfide Britse gouverneur in de internationale Indiase hit RRR (S. S. Rajamouli, 2022). Maakte zijn filmdebuut als gigolo tegenover Helena Bonham Carter in The Theory of Flight (Paul Greengrass, 1998).

Lees meerRay Stevenson

60, Parijs, gevonden op 20 mei, overdosis heroïne

In Parijs geboren Frans-Duits fotograaf en acteur, soms vermeld als Ari Boulogne, Christian Aaron Boulogne, zijn officiële naam, of als Ari Päffgen. Zoon van de Duitse zangeres Nico (Christa Päffgen), uit een relatie met steracteur Alain Delon, die zijn vaderschap niet wilde erkennen. Werd geadopteerd door Delons moeder Édith en haar echtgenoot Paul Boulogne, wiens achternaam hij wettelijk kreeg. Speelde als kind in  films van Nico’s partner Philippe Garrel: La cicatrice intérieure (1972) en L’enfant secret (1979).

Lees meerChristian Päffgen

74, Santa Monica CA, 20 mei, hartaanval

Oorspronkelijk Cubaans regisseur en schrijver. Emigreerde als 14-jarige met zijn moeder via Mexico naar de Verenigde Staten. Onafhankelijk regiedebuut El Super (samen met Orlando Jiménez Leal; 1979), dat Ichaso ook produceerde en schreef, over Cubaanse ballingen in New York, werd een internationaal succesje en won de Grand Prix op het festival van Mannheim-Heidelberg.

Lees meerLeon Ichaso

78, Salzburg, 18 mei, natuurlijke dood

Oostenrijks acteur, artiestennaam van Helmut Steinberger. Steracteur in films van zijn toenmalige levensgezel (1964-76) Luchino Visconti, die in Berger een soort van demonisch alter ego zag. Zo was hij te zien als een aristocratische SM-nazi in La caduta degli dei/Götterdämmerung/The Damned/De verdoemden (Visconti, 1969), top-billed als de barokke en biseksuele Beierse koning Ludwig II in Ludwig (Visconti, 1973) en een indringer in het paleis van een aristocraat (Burt Lancaster) in Gruppo di famiglia in un interno/Conversation Piece/Violence et Passion (Visconti, 1974). Voorts sleutelrollen in bij voorbeeld Oscarwinnaar Il giardino dei Finzi Contini (Vittorio De Sica, 1970), in The Godfather Part III (Francis Ford Coppola, 1991) en de Nederlandse productie Unter den Palmen (Miriam Kruishoop, 1999). Decennialang veelgevraagd als perverse, libertijnse of sadistische fetisjacteur, in genrefilms en artistiek werk, maar vooral de schemerzone daartussen.

Lees meerHelmut Berger