87, Nemours (Seine-et-Marne), 23 september, doodsoorzaak onbekend
In Frans Tunesië geboren Italiaans steractrice, voluit Claude Joséphine Rose Cardinale. Schitterde in arthouse-successen als Rocco e i suoi fratelli/Rocco en zijn broers (bijrol; Luchino Visconti, 1960), Otto e mezzo/8 ½ (als Marcello Mastroianni’s droommeisje; Federico Fellini, 1963), Il gattopardo/The Leopard/De tijgerkat (Visconti, 1963) en Vaghe stelle dell’Orsa/Sandra (top-billed; Visconti, 1965), maar ook in Engelstalige wereldhits als The Pink Panther (Blake Edwards, 1963) en Once Upon a Time in the West/C’era una volta il West (Sergio Leone, 1968). Werd volgens de overlevering ontdekt op een reis naar het festival van Venetië in 1957, de prijs voor de verkiezing tot mooiste Italiaanse meisje van Tunesië. In werkelijkheid had ze toen al enkele filmrollen gespeeld, bij voorbeeld in de korte films Les anneaux d’or (top-billed; Mustapha Fersi en René Vautier, 1956), die in Berlijn werd bekroond als beste korte jeugdfilm, en tegenover Omar Sharif in Goha (Jacques Baratier, 1958). Eerste Italiaanse rol in de klassieke bankrooffilm I soliti ignoti/Big Deal on Madonna Street/Dieven hebben ’t ook moeilijk (Mario Monicelli, 1958). Werd aanvankelijk vaak nagesynchroniseerd door een actrice die beter Italiaans sprak dan de in het Siciliaans, Frans en Arabisch opgevoede Cardinale. Ook was haar stem iets te diep voor het kittige imago dat haar werd toegeschreven als het Italiaanse antwoord op Brigitte Bardot, haar grote voorbeeld. Ze zouden één keer samen de hoofdrollen spelen, in de western Les pétroleuses/Ontembare vrouwen in het wilde westen (Christian-Jaque, 1971). Tot de vroegste fims van Cardinale behoren La prima notte/Les noces vénitiennes (Alberto Cavalcanti, 1959), haar Engelstalige debuut Upstairs and Downstairs (Ralph Thomas, 1959), Un maledetto imbroglio/The Facts of Murder (Pietro Germi, 1959), de sequel Audace colpo dei soliti ignoti/Fiasco in Milan (Nanni Loy, 1959), Il bell’Antonio (als vrouw van de impotente Mastroianni; Mauro Bolognini, 1960), Austerlitz (Abel Gance, 1960), I delfini/Silver Spoon Set (top-billed; Francesco Maselli, 1960) en La viaccia (Bolognini, 1961). De echte doorbraak vond plaats met de vertoning in Cannes van La ragazza con la valigia/Girl with a Suitcase (top-billed; Valerio Zurlini, 1961). Daarna volgde een lange reeks van hoofdrollen, vaak als sterke, onafhankelijke vrouw: Les lions sont lâchés (Henri Verneuil, 1961), Senilità/Careless (naar Italo Svevo, top-billed; Bolognini, 1962), Cartouche (Philippe de Broca, 1962), La ragazza di Bube (top-billed; Luigi Comencini, 1964), Gl indifferenti (naar Alberto Moravia, top-billed; Maselli, 1964) en Il magnifico cornuto (Antonio Pietrangeli, 1964).
In Amerikaanse producties speelde ze meer traditionele rollen: Circus World (tegenover John Wayne; Henry Hathaway, 1964), Blindfold (tegenover Rock Hudson; Philip Dunne, 1966), Lost Command (Mark Robson, 1966), The Professionals (Richard Brooks, 1966), Don’t Make Waves (Alexander Mackendrick, 1967) en The Hell with Heroes (Joseph Sargent, 1968). Ze vervolgde haar filmloopbaan met Le fate/The Queens (segment Monicelli, 1966), Una rosa per tutti (top-billed; Franco Rossi, 1967), Il giorno della civetta/Mafia (top-billed; Damiano Damiani, 1968), Ruba al prossimo tuo…/A Fine Pair (Maselli, 1968), Krasnaja palatka/The Red Tent (Michaïl Kalatozov, 1969), The Adventures of Gerard (Jerzy Skolimowski, 1970), Bello onesto emigrato Australia soposerebbe compaesana illibata/A Girl in Australia (tegenover Alberto Sordi; Luigi Zampa, 1971), L’udienza/De audiëntie (Marco Ferreri, 1972), La scoumoune/De man van Marseille (José Giovanni, 1972) en Fury/One Russian Summer (naar Lermontov; Antonio Calenda, 1973).
Een keerpunt was haar eerste film onder regie van de Napolitaanse provocateur Pasquale Squitieri, I guappi/Blood Brothers (top-billed; 1974). Hij zou de plaats innemen van Cardinales bedillerige levensgezel, producent Franco Cristaldi. Tot Squitieri’s overlijden in 2017 maakten zij samen, maar onder zijn regie de films Il prefetto di ferro (1977), L’arma/The Gun (top-billed; 1978), Corleone (1978), Claretta (top-billed als Mussolini’s minnares Clara Petacci, actriceprijs in Venetië; 1984), Atto di dolore (top-billed; 1990), Stupor mundi (top-billed; 1997), Li chiamarono… briganti! (1999) en Father (2011).
Tot haar overige latere films behoren Libera, amore mio! (top-billed; Bolognini, 1975), Qui comincia l’avventura/Blonde in Black Leather (tegenover Monica Vitti; Carlo Di Palma, 1975), de serie en film Jesus of Nazareth (Franco Zeffirelli, 1977), La part du feu (Etienne Périer, 1978), La petite fille en velours bleu/Little Girl in Blue Velvet (Alan Bridges, 1978), Escape to Athena (George P. Cosmatos, 1979), La pelle/The Skin (naar Curzio Malaparte; Liliana Cavani, 1981), The Salamander (Peter Zinner, 1981), Fitzcarraldo (tegenover Klaus Kinski; Werner Herzog, 1982), Le cadeau (Michel Lang, 1982), Le ruffian (Giovanni, 1983), Enrico IV (Marco Bellocchio, 1984), L’été prochain (Nadine Trintignant, 1985), La donna delle meraviglie/Woman of Wonders (top-billed; Alberto Bevilacqua, 1985), Un homme amoureux/A Man in Love (Diane Kurys, 1987), La révolution française (als de hertogin van Polignac; Robert Enrico en Richard T. Heffron. 1989), Hiver 54, l’abbé Pierre (Denis Amar, 1989), Mayrig (top-billed, tegenover Sharif; 1991), Son of the Pink Panther (Edwards, 1993), And Now… Ladies and Gentlemen…(Claude Lelouch, 2002), Cherche fiancé tous frais payés (Aline Issermann, 2007), Le fil/The String (top-billed; Mehdi Ben Attia, 2009),
het Turkse Sinyora Enrica ile Italyan Olmak (top-billed; Ali Ilhan, 2010), Un balcon sur la mer (Nicole Garcia, 2010), Gebo et l’ombre (Manoel de Oliveira, 2012), El artista y la modelo (Fernando Trueba, 2012), het Oostenrijkse Der stille Berg (Ernst Gossner, 2014), Effie Gray (Richard Laxton, 2014), Ultima fermata (Giambattista Assanti, 2014), All Roads Lead to Rome (Ella Lemhagen, 2015), de Bulgaarse, postmoderne hommage Twice upon a Time in the West (top-billed; Boris Despodov, 2015), Nobili bugie (top-billed; Antonio Pisu, 2017), Rudy Valentino (top-billed; Nico Cirasola, 2017), Niente di serio/Nonnas on the Run (top-billed; Laszlo Barbo, 2018), het Franse Bronx/Rogue City (Olivier Marchal, 2020) en het Tunesiche The Island of Forgiveness/L’île du Pardon (Ridha Behi, 2022). Ontving een speciale Gouden Beer voor haar hele oeuvre in Berlijn (2002), en een dito Gouden Leeuw in Venetië (1993) en Gouden Luipaard in Locarno (2011). In 2016 bezocht ze Film by the Sea International in Vlissingen en kreeg daar een ‘Grand Acting Award’. Jurylid in Cannes (1993). Woonde in een stadje bij Parijs.