Dariush Mehrjui

83, Meshkin Dasht (Alborz), 14 oktober, neergestoken door indringers

Iraans filmmaker. Na een filmopleiding aan de Amerikaanse UCLA, waar hij les kreeg van Jean Renoir, werd Mehrjui een van de grondleggers van de Iraanse ‘nieuwe golf’. Zijn tweede, door het Italiaanse neorealisme beïnvloede film Gav/The Cow/De koe (1969), over een man die denkt dat hij zijn verloren koe is geworden, won in 1971 de persprijs in Venetië, nadat een kopie van de film, verboden door het regime van de sjah, het land uit gesmokkeld was. Ook twee van Mehrjui’s volgende films kregen met censuurproblemen te maken, maar Postchi/The Postman/De postbode (1972) behoorde tot de selectie van Venetië, Berlijn (Forum) én Cannes (Quinzaine) en Dayereh Mina/The Cycle (1974) won in 1978 de persprijs in Berlijn (Forum). Mehrjui nam, in zijn eigen woorden ‘enthousiast deel aan de islamistische revolutie’ van 1979 en maakte veel opnamen van de machtsovername. Naar verluidt was de nieuwe leider ayatollah Khomeini een groot fan van Gav en was dat de reden dat het nieuwe, theocratische regime niet vijandig stond tegenover de filmproductie in het algemeen. Maar na het regisseren van een propagandistische kinderfilm voor het door Abbas Kiarostami opgerichte Instituut voor de Intellectuele Ontwikkeling van Kinderen en Jonge Volwassenen, Hayat-e poshti madrese-ye al-e afagh/The School We Went To (1980), hield Mehrjui het voor gezien, en ging in Franse ballingschap (1981). Daar maakte hij de lange televisiedocumentaire Voyage au pays de Rimbaud (1983). In 1985 keerde hij terug naar Teheran en vervolgde zijn regiecarrière, met films als Hamoun (1989), Leila (1997) en Derakht-e golabi/The Pear Tree (1998).

Debuteerde met de James Bond-parodie Almaas 33/Diamond 33 (1967). Tot zijn overige films behoren Aghaye halou/Mr. Gullible/Mr. Naive (1970), de komedie Ejareh-nesheenha/The Tenants (1987), Shirak (1988), Baanoo/The Lady (1992), Sara (vrij naar Ibsens Nora; 1993), het wegens copyrightschending zelden vertoonde Pari (naar J.D. Salingers roman Franny and Zooey; 1995), Miks/The Mix (2000), Bemani/To Stay Alive (2002), Mehman-e maman/Mom’s Guest (2004), Santouri (2007), Narenji poush/Orange Suit (2012) en LA Minor (2022). Mehrjui schreef en produceerde veel van zijn eigen films. Werd thuis neergestoken, samen met zijn vrouw, kostuumontwerpster en art director Vahideh Mohammadifar, die eerder op social media gewag had gemaakt van anonieme bedreigingen aan hun adres.

Plaats een reactie

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.