94, Goleta CA, 2 februari, natuurlijke dood
Amerikaans acteur en regisseur. Oscarnominatie in de categorie beste mannelijke bijrol voor zijn debuutrol, als naïeve rodeocowboy tegenover Marilyn Monroe in Bus Stop (Joshua Logan, 1956). Daarna onder meer een hoofdrol als morfineverslaafde Koreaveteraan in A Hatful of Rain (Fred Zinnemann, 1957), een gechanteerde senator in Advise & Consent (Otto Preminger, 1962) en een dictatoriale gouverneur in Conquest of the Planet of the Apes (J. Lee Thompson, 1972). Vaak in films met hooggestemde idealen. Zoon van een dansregisseur op Broadway en een danseres in de Ziegfeld Follies vervulde als gewetensbezwaarde tegen de Koreaanse Oorlog vervangende dienstplicht in Europa; daarna enkele toneel- en televisierollen. Ook te zien in films als The Bachelor Party (top-billed; Delbert Mann, 1957), de westerns From Hell to Texas (top-billed; Henry Hathaway, 1958) en One Foot in Hell (James B. Clark, 1960), These Thousand Hills (top-billed; Richard Fleischer, 1959),
Shake Hands with the Devil (als IRA-militant; Michael Anderson, 1959), The Hoodlum Priest (top-billed in de titelrol, tevens productie; Irvin Kershner, 1961), Escape from East Berlin (top-billed; Robert Siodmak, 1962), One Man’s Way (top-billed; Denis Sanders, 1964), Baby the Rain Must Fall (Robert Mulligan, 1965), Kid Rodelo (top-billed in titelrol; Richard Carlson, 1966), The Plainsman (top-billed als Wild Bill Hickock; David Lowell Rich, 1966), de jazzfilm Sweet Love, Bitter (top-billed; Herbert Danska, 1967), The Viking Queen (top-billed; Don Chaffey, 1967), Childish Things (top-billed, tevens productie; John Derek en David Nelson, 1969), Happy Birthday, Wanda June (Mark Robson, 1971), Justin Morgan Had a Horse (top-billed in de titelrol; Hollingsworth Morse, 1972), Call Me By My Rightful Name (top-billed, tevens co-scenarist en producent; Michael Shurtleff, 1972), Cotter (top-billed in titelrol; Paul Stanley, 1973), Deadly Hero (top-billed; Ivan Nagy, 1975), Endless Love (Franco Zeffirelli, 1984), Radioactive Dreams (Albert Pyun, 1984), Peggy Sue Got Married (Francis Ford Coppola, 1986), Made in Heaven (Alan Rudolph, 1987), Ghosts Can’t Do It (tegenover Bo Derek; J. Derek, 1989), Internet Love (als zichzelf; Eckhart Schmidt, 1998), Island Prey (William Riead, 2001) en Promise (top-billed; Joe Cornet, 2021).
Regisseerde het christelijk geïnspireerde The Cross and the Switchblade/Het Kruis in de asfaltjungle (tevens co-scenarist; 1970), Damien’s Island (over leprozenpriester vader Damiaan; 1976), Elvis Is Alive (2001) en Breathe! (tevens productie; 2008). Ook veel tv-rollen, bij voorbeeld in de series The Outcasts (1968-69), Knots Landing (1979-82), Bing & Co (top-billed; 1991) en Twin Peaks (als Bushnell Mullins; David Lynch, 2017). Gescheiden van actrices Hope Lange, getrouwd met actrice Bettie Johnson. Vader van acteur Christopher en componist Sean Murray.