97, Lucq-de-Béarn (Pyrénées-Atlantiques), 24 mei, natuurlijke dood
In Duitsland als Hans Marcel Oppenheimer geboren Frans-Amerikaans regisseur. Zoon van regisseur Max Ophüls. Het Joodse gezin vluchtte voor de nazi’s naar Frankrijk (1933) en de Verenigde Staten (1941). Marcel verwierf in 1938 de Franse en in 1950 de Amerikaanse nationaliteit en verwijderde de Umlaut uit zijn achternaam. Bekendste film was de vier en een half uur durende documentaire Le chagrin et la pitié/The Pity and the Sorrow (1969) over de actieve en passieve collaboratie van Fransen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat Ophuls liet zien strookte niet met het Franse zelfbeeld en de publieke omroep die opdrachtgever was zond de productie pas in 1981 voor het eerst uit. Later won Ophuls een Oscar voor beste lange documentaire met het eveneens vier en een half uur beslaande Hôtel Terminus: The Life and Times of Klaus Barbie (tevens productie; 1988), die ook de internationale persprijs won in Cannes. Na assistentschappen Moulin Rouge (John Huston, 1952), Marianne de ma jeunesse (als Marcel Wall; Julien Duvivier, 1955) en Lola Montès (Max Ophuls, 1955) regisseerde en schreef Ophuls jr met wisselend succes enkele Franse speelfilms: een episode van L’amour à 20 ans (1962), de komedie Peau de banane (1963) en het Eddie Constantine-vehikel Faites vos jeux, mesdames/Eddie in de greep van de vrouwen (tevens coscenarist; 1965). In eerste instantie voor televisie maakte Ophuls documentaires als Munich ou la paix pour cent ans/Munich or Peace in Our Time (1967), The Harvest of My Lai (1970), A Sense of Loss (over de Noord-Ierse ‘Troubles’, tevens productie; 1972), The Memory of Justice (over oorlogsmisdaden in WO2 en de Vietnamoorlog; 1976), November Days (over de Wende in Oost-Duitsland, tevens productie; 1991), Veillées d’armes/The Troubles We’ve Seen (over oorlogsjournalistiek in voormalig Joegoslavië; 1994), het vierdelige Max par Marcel (over zijn vader; 2009) en het zelfportret Un voyageur (2013).
Een laatste filmproject, Unpleasant Truths (samen met Eyal Sivan) over de Israëlische bezetting van Palestijns gebied en de toename van antisemitisme in Europa) werd in 2017 afgebroken. Acteerde in Egon Schiele – Exzess und Bestrafung (Herbert Vesely, 1980) en Liberty Belle (als leraar Duits; Pascal Kané, 1983). Ontving in 2015 de Berlinale Camera, een oeuvreprijs van het Berlijnse festival.