Het Schimmenrijk

87, Los Angeles, 27 november, natuurlijke dood

Amerikaans filmmaker, eigenlijk Irwin Kerschner. Wordt helaas voornamelijk herinnerd om de twee door hem geregisseerde blockbusters, het eerste vervolg op Star Wars, getiteld The Empire Strikes Back (1980), en de enige officieuze James Bond-film, Never Say Never Again (1983), waarin Sean Connery de rol van agent 007 nog eenmaal op zich nam. Daarvoor had Kershner al een lange carrière als onafhankelijk filmmaker, die culmineerde in Loving (1970), een voor die tijd moderne komedie over de driehoeksrelatie van George Segal met Eva Marie Saint en Janis Young. Na een opleiding tot schilder en fotograaf, werd hij in 1950 documentairemaker voor de United States Information Service en draaide onder meer in Iran en Jordanië. Daarna regisserend cameraman voor de documentaire televisieserie Confidential File. Producent Roger Corman bood Kershner de kans om te debuteren als speelfilmregisseur met de op een budget van 30.000 dollar gemaakte misdaadfilm Stakeout on Dope Street (1958). Zijn films behielden aanvankelijk een rauwe, documentaire gevoeligheid: The Young Captives (1959), het in Cannes in competitie vertoonde Hoodlum Priest (1961), Face in the Rain (1963), de goed ontvangen Canadese productie The Luck of Ginger Coffey (met Robert Shaw in de titelrol; 1964), zijn studiodebuut A Fine Madness (met Connery, Joanne Woodward en Jean Seberg; 1966)

en de aardige misdaadkomedie The Flim-Flam Man (met George C. Scott; 1967). Met uitzondering van de door John Carpenter geschreven visueel inventieve thriller Eyes of Laura Mars (1978) zijn de meeste latere films van Kershner nogal routineus te noemen: het Barbra Streisand-vehikel Up the Sandbox (1972), de satire S*P*Y*S (met Elliott Gould en Donald Sutherland; 1974), de vervolgfilm The Return of a Man Called Horse (1976), de in Europa in de bioscoop uitgebrachte televisiefilm met een all-star-cast Raid on Entebbe (1976) en RoboCop2 (1990). Kershner was soms te zien in gastrollen, bij voorbeeld als Zebedeüs in The Last Temptation of Christ (Martin Scorsese, 1987) en in de actiefilm On Deadly Ground (Steven Seagal, 1994).

88, Santa Monica, 23 november, natuurlijke dood

Engels actrice en scenariolezer. Ster tegenover James Mason van films als The Night Has Eyes (Leslie Arliss, 1942) en They Met in the Dark (Carl Lamac, 1943). Debuteerde in Freedom Radio (Anthony Asquith, 1941). Voorts onder meer in Love on the Dole (John Baxter, 1941), The Common Touch (Baxter, 1941), Back-Room Boy (Herbert Mason, 1942), The Gentle Sex (Leslie Howard, 1943), Mrs. Fitzherbert (Montgomery Tully, 1947), Shadow of the Past (top-billed; Mario Zampi, 1950). Verhuisde in de jaren zestig naar Hollywood, waar ze opklom tot scenariolezer en executive story editor van de televisieafdeling van Paramount. Gescheiden van acteur Basil Sydney.

73, Londen, 23 november, natuurlijke dood

In Polen geboren Amerikaans-Engels-Duits actrice, geboren als Ingoushka Petrovna. Zwaar gedecolleteerde ster van cultgriezelfilms uit de Hammerstudio als The Vampire Lovers (Roy Ward Baker, 1970), Countess Dracula (Peter Sasdy, 1971) en The House That Dripped Blood (Peter Duffell, 1971). Ontsnapte als kind met haar Joodse moeder uit een nazi-concentratiekamp en belandde vervolgens als actrice in de DDR, bij Bertolt Brechts Berliner Ensemble. Daar wist ze te vertrekken door een huwelijk met de Amerikaanse marineofficier Roland Pitt. Verhuisde naar Colorado en na een scheiding naar Spanje, waar ze figureerde in films als Campanas a medianoche/Falstaff (Orson Welles, 1965) en Dr. Zhivago (David Lean, 1965). Eerste hoofdrol in een in de Filippijnen opgenomen actiefilm van de broer van Billy Wilder, The Omegans (W. Lee Wilder, 1968). Vervolgens in Where Eagles Dare (Brian G. Hutton, 1968), The Wicker Man (Robin Hardy, 1973), Who Dares Wins (Ian Sharp, 1982), Wild Geese II (Peter R. Hunt, 1985), Hanna’s War (Menahem Golan, 1988) en tegenover haar dochter Stefanie Pitt in The Asylum (John Stewart, 2000). Laatste film: Sea of Dust (Scott Bunt, 2008).

82, Monpazier (dep. Dordogne), 22 november, hartaanval

Frans acteur. Speelde een zeventigtal filmrollen, zowel in komedies, policiers en actiefilms als arthousewerk. Vaak te zien als nerveuze, driftige bureaucraat. Opmerkelijk als sleutelfiguur in het Griekse kolonelsregime in Z (Costa-Gavras, 1968) en hetzelfde jaar in La voie lactée (Luis Buñuel, 1968). Zoon van een tandarts uit Bretagne wilde aanvankelijk in diens voetstappen treden, maar belandde in het theater. Filmdebuut in Le roi de coeur (Philippe de Broca, 1966). Voorts onder meer in Le voleur (Louis Malle, 1967), La fiancée du pirate (Nelly Kaplan, 1969), Borsalino (Jacques Deray, 1970), Les mariés de l’an II (Jean-Paul Rappeneau, 1970), Doucement les basses (Deray, 1970), La moutarde me monte au nez (Claude Zidi, 1974), Section spéciale (Costa-Gavras, 1975), Souvenirs d’en France (André Téchiné, 1975), Adieu poulet (Pierre Granier-Deferre, 1975), L’incorrigible (De Broca, 1975), Mado (Claude Sautet, 1976), L’aile ou la cuisse (Zidi, 1976), Barocco (Téchiné, 1976), L’animal (Zidi, 1977), Mort d’un pourri (Georges Lautner, 1977), La zizanie (Zidi, 1978), Caro papà (Dino Risi, 1979), Sono fotogenico (Risi, 1980), Inspecteur la Bavure (Zidi, 1980), Équateur (Serge Gainsbourg, 1983), Papy fait de la résistance (Jean-Marie Poiré, 1983), Carmen (Francesco Rosi, 1984), Les ripoux (Zidi, 1984), Léolo (Jean-Claude Lauzon, 1992)

Les ripoux

89, München-Grünwald, 20 november, complicaties van een nooit genezen oorlogswond

Duits acteur. Werd in Nederland vooral populair door zijn hoofdrol van Phil Decker tegenover George Nader als Jerry Cotton in een serie goedkope actiefilms rond laatstgenoemde FBI-agent: Schüsse aus dem Geigenkasten (Fritz Umgelter, 1965), Mordnacht in Manhattan (Harald Philipp, 1965), Um Null Uhr schnappt die Falle zu (Philipp, 1966), Die Rechnung – eiskalt serviert (Helmut Ashley, 1966), Der Mörderclub von Brooklyn (Werner Jacobs, 1967), Dynamit in grüner Seide (Harald Reinl, 1968), Der Tod im roten Jaguar (Reinl, 1968) en Todesschüsse am Broadway (Reinl, 1969). Debuteerde met een kleine rol in de schlagerfilm Wenn die Conny mit dem Peter (Umgelter, 1958) en brak daarna door als de van Siberië naar Perzië lopende krijgsgevangene Clemens Forell in de televisieserie So weit die Füsse tragen (Umgelter, 1959). Bleef vooral geliefd door televisie, bij voorbeeld als de kapitein van de serie Das Traumschiff (1982-99). Ook in films als de Konsalik-verfilming Strafbataillon 999 (Philipp, 1960), het Freddy Quinn-vehikel Nur der Wind (Umgelter, 1961), The Great Escape (John Sturges, 1963), Les quarantièmes rugissants (Christian de Chalonge, 1982), Doktor Faustus (Franz Seitz, 1982) en The Little Drummer Girl (George Roy Hill, 1984).

55, Bosvoorde(Brussel), 18 november, in zijn slaap

Belgisch bijrolacteur. Veel televisie, enkele films: Springen (Jean-Pierre De Decker, 1985), De Leeuw van Vlaanderen (Hugo Claus, 1985), Daens (Stijn Coninx, 1992), Meisje (Dorothée Van Den Berghe, 2002).