Het Schimmenrijk

81, Beverly Hills, 11 september, kanker

Amerikaans scenarioschrijver. Oscarnominaties voor Oh, God! (Carl Reiner, 1977) en Tootsie (Sydney Pollack, 1982). Tekstschrijver voor Bob Hope en Sid Caesar was een van de geestelijk vaders, als producent en scriptschrijver, van de succesvolle televisieserie M*A*S*H (1972-85), gebaseerd op de gelijknamige speelfilm van Robert Altman (1970). Schreef tevens de films The Notorious Landlady (samen met Blake Edwards; Richard Quine, 1962), de Doris Day-komedie The Thrill of It All (samen met Reiner; Norman Jewison, 1963), The Wrong Box (Bryan Forbes, 1966), Not with My Wife, You Don’t! (Norman Panama, 1966), Movie Movie (Stanley Donen, 1978), Rough Cut (onder het pseudoniem Francis Burns; Don Siegel, 1980), Neighbors (John G. Avildsen, 1981), Blame It on Rio (Donen, 1984) en Bedazzled (Harold Ramis, 2000). Zijn boek A Funny Thing Happened on the Way to the Forum vormde de basis voor een musical van Stephen Sondheim, die ook werd verfilmd (Richard Lester, 1966).

Jacco’s film
79, Amsterdam?, 11 september, natuurlijke dood

Nederlands acteur, eigenlijk Jan Molenaar. Was als acteur, regisseur en later ook artistiek leider verbonden aan de politiek geëngageerde toneelgroep Proloog (1966-84). Speelde in de lange speelfilms Mijn vader woont in Rio (Ben Sombogaart, 1989), Bij nader inzien (oorspronkelijk een televisieserie; Frans Weisz, 1991) en Flodder in Amerika! (Dick Maas, 1992). Ook in de eindexamenfilms Zinderend (Tuschinski Award; Paula van der Oest, 1988), Koekoekskinderen (Eugenie Jansen, 1991) en De marionettenwereld (Gouden Kalf beste korte film; Elbert van Strien, 1993), de televisiefilm Het laatste glas melk (Eric Oosthoek, 1995), de telefilm Escort (Frank Ketelaar, 2006) en de eindexamenfilm Jacco’s film (Daan Bakker, 2009). Oprichter van de stichting Kinderen in Mostar Nu. Getrouwd met actrice Nienke Sikkema.

74, Las Vegas, 11 september, natuurlijke dood

Zuid-Afrikaans acteur. Richtte in de jaren vijftig met Athol Fugard een multiraciale theatergroep op. Emigreerde in 1969 naar de Verenigde Staten. Onder meer te zien in Dilemma (Henning Carlsen, 1962), Darling (John Schlesinger, 1965), The Comedians (Peter Glenville, 1967), Fragment of Fear (Richard C. Sarafian, 1970), The Island (Michael Ritchie, 1980), Roar (Noel Marshall, 1981), Cry Freedom (Richard Attenborough, 1987), The Serpent and the Rainbow (Wes Craven, 1988), A Dry White Season (Euzhan Palcy, 1989), Dad (Gary David Goldberg, 1989), A Rage in Harlem (Bill Duke, 1991), The Doctor (Randa Haines, 1991), Body Parts (Eric Red, 1991), Dust Devil (Richard Stanley, 1992), Vampire in Brooklyn (Craven, 1995), Outbreak (Wolfgang Petersen, 1995), Waterworld (Kevin Reynolds, 1995) en Krippendorf’s Tribe (Todd Holland, 1998).

Als tonton macoute in The Comedians

83, Palm Springs CA, 11 september, leukemie

Amerikaans acteur. Populair in televisieseries, twee Emmy-nominaties voor Naked City (1962 en 1963), ook lang in Dynasty (1982-88). Grotere filmrollen in Valley of the Dolls (Mark Robson, 1967) en The Thomas Crown Affair (Norman Jewison, 1968). Voorts in South Sea Woman (Arthur Lubin, 1953), Francis in the Navy (Lubin, 1955), Screaming Eagles (Charles F. Haas, 1956), The Disembodied (top-billed; Walter Grauman, 1957), Della (Robert Gist, 1964), Daddy’s Gone A-Hunting (Robson, 1969), Once You Kiss A Stranger (top-billed; Robert Sparr, 1969), Maharlika (top-billed; Jerry Hopper, 1970), Psychic Killer (top-billed; Ray Danton, 1975) en The Fool (Chrstine Edzard, 1990).

Met Horace McMahon en Richard Jordan in Naked City (1962)

60?, Parijs, 9 september, gevolgen van hepatitis C

Amerikaans componist, violist en dirigent. Woonde en werkte vooral in Frankrijk, waar hij dit jaar een César won voor de soundtrack van Séraphine (Martin Provost, 2008). Schreef ook oorspronkelijk de muziek voor In the Mood for Love/Hua yang nin hua (Wong Kar-wai, 2000), maar op het laatste moment werd besloten als hoofdthema bestaande filmmuziek van Shigeru Umabayashi te gebruiken, en die werd het handelsmerk, al bleef de muziek van Galasso in veel scènes wel gehandhaafd. Galasso schreef in het theater onder meer voor Robert Wilson en ook voor films als Seuls (Francis Reusser, 1981), Chungking Express/Chongqing senlin (Wong, 1994), Clouds: Letters to My Son (Marion Hänsel, 2001), Secret Ballot/Raye makhfi (Babak Payami, 2001), Angel on the Right/Fararishtay kifti rost (Jamshed Usmonov, 2002), Waiting for the Clouds/Bulutlari beklerken (Yesim Ustaoglu, 2003), de documentaire Portrait of a Bookstore as an Old Man (Gonzague Pichelin en Benjamin Sutherland, 2003), Le tango des Rashevski (Sam Garbarski, 2003), Brodeuses (Eléonore Faucher, 2004) en het omnibusproject Stories on Human Rights (2008).

82, Southport (deelstaat Queensland), 8 september, gevolgen van een val in zijn huis

Australisch acteur. Vertrok na enkele kleinere televisie- en filmrollen in 1958 naar Engeland, waar hij zeer actief was op televisiegebied (talrijke stemmen in de poppenserie The Thunderbirds bijvoorbeeld) en in een handvol films: Jigsaw (Val Guest, 1962), Mix Me a Person (Leslie Norman, 1962), 80,000 Suspects (Guest, 1963), The Reptile (John Gilling, 1966), Revenge (Sidney Hayers, 1971), The Amorous Milkman (Derren Nesbitt, 1975). Speelde na zijn terugkeer naar Australië een opmerkelijke hoofdrol in Don’s Party (Bruce Beresford, 1976) en zou internationaal vooral bekendheid krijgen als mate (goudzoeker, veeboer, arbeider) in hoogtepunten van de Australische filmrenaissance. Onder meer in The Chant of Jimmie Blacksmith (Fred Schepisi, 1978), The Earthling (Peter Collinson, 1980), Goodbye Paradise (Carl Schultz, 1983), Wo die grünen Ameisen träumen/Where the Green Ants Dream (Werner Herzog, 1984), Blood Oath (Stephen Wallace, 1990), No Worries (David Elfick, 1994), Hotel Sorrento (Richard Franklin, 1995), Brilliant Lies (Franklin, 1996), Hotel de Love (Craig Rosenberg, 1996), Heaven’s Burning (Craig Lahiff, 1997), In the Winter Dark (James Bogle, 1998), Visitors (Franklin, 2003) en Australia (Baz Luhrmann, 2008).

Fragmenten uit Heaven’s Burning