Het Schimmenrijk

74, Lissabon, 21 mei, kanker

Portugees acteur en filmwetenschapper, pseudoniem van João Bénard da Costa. Vast medewerker aan films van Manoel de Oliveira, zoals O passado e o presente (1972), Amor de perdição (1979), Francisca (1981), Le soulier de satin (1985), ‘Non’ ou A Vã Glória de Mandar (1990), A caixa (1994), O convento (1995), Palavra e Utopia (2000), Porto da Minha Infância (2001), O princípio da incerteza (2002), Espelho mágico (2006) en als paus Johannes XXIII in het segment Rencontre unique van Chacun son cinéma (2007). Ook in The Territory (Raoul Ruiz, 1981), La ville des pirates (Ruiz, 1984), O desejado (Paulo Rocha, 1988) en Recordações da casa amarela/Herinneringen aan het gele huis (João César Monteiro, 1989). Ook als Bénard da Costa filmcriticus, -historicus en president van de Nationale Cinematheek. Auteur van ruim een dozijn boeken over film, zoals monografieen van Hitchock, Hawks, Von Sternberg, Lang, Bunuel en zijn favoriet, Nicholas Ray

65, Moskou, 20 mei, alvleesklierkanker

In Kazachstan geboren Russisch acteur van Poolse afkomst. Internationaal bekend door zijn hoofdrollen in twee films van Andrei Tarkovski, Zerkalo/De spiegel (1975) en Nostalghia (1983). Was ook een populair acteur in meer pubieksgerichte Sovjetfilms en in het theater. Debuteerde in O ljoebvi/A Ballad of Love (Michaïl Bogin, 1966). Onder meer in De prijs/Premija (Sergei Mikaelian, 1974), Speech for the Defence/Slovo dlija zasjtsjiti (Vadim Abdrasjitov, 1976), A Hunting Accident/Moj laskovji i nezjnij zver (Emil Lotianu, 1978), Kreutzersonate/Krejtserova sonata (naar Tolstoi; Sofia Milkina en Michaïl Schweitzer, 1987), My XX. Century/Az én XX. századom (Ildikó Enyedi, 1989), Pasport (Georgi Danelija, 1990), Mado, poste restante (Aleksandr Adabasjian, 1990), Moi Ivan, toi Abraham (Yolande Zauberman, 1993), Mute Witness (Anthony Waller, 1994), The Man Who Cried (Sally Potter, 2000), Ljoebovnik/The Lover (Valeri Todorovski, 2002), Stiljagi (Todorovski, 2008) en Tsar (Pavel Loengin, 2009). Regisseerde samen met Michaïl Agranovitsj Come Look at Me/Prichodi na menja posmotret (2001).

Scène uit Nostalghia

Spider-Man 3

28, Parijs, 20 mei, zelfdoding

Engels model en actrice. Filmdebuut in een speelfilm over fotomodellen, Perfume (Michael Rymer en Hunter Carson, 2001). Speelde ook in Serendipity (Peter Chelsom, 2001), The Four Feathers (Shekhar Kapur, 2002), Les poupées russes (Cédric Klapisch, 2005), Spider-Man 3 (Sam Raimi, 2007), Frost (Steve Clark, 2008) en Brief Interviews with Hideous Men (John Krasinski, 2009). Zal postuum te zien zijn in de rol van Jane Birkin in Serge Gainsbourg, vie héroïque (Joann Sfar, 2010).

Anonieme fotohommage

80?, Hongkong, 19 mei, natuurlijke dood

In China geboren Hongkongs regisseur. Maakte tussen 1958 en 1992 ruim vijftig lange speelfilms, veelal voor Shaw Brothers, waarvan enkele ook de Nederlandse bioscopen bereikten: The Flying Guillotine/Xue di zi (1975), Black Magic/Jiang tou (1975), The Dragon Missile/Fei long zhan (1976), The Mighty Peking Man/Xing xing wang (1977), Shao Lin Handlock/Shi zi mo hou shou (1978) en Shao Lin Abbot/Shao Ling ying xiong bang (1979).

62, Los Angeles, 18 mei, complicaties van diabetes

Amerikaans stemacteur en geluidseditor. Voorzag vanaf 1977 Mickey Mouse van een stem, en was daarmee na schepper Walt Disney en James MacDonald de derde Mickey. Het grootste deel van zijn werk was voor televisiecartoons, maar hij was ook te horen in een aantal speelfilms van Disney: The Black Cauldron/Taran en de toverketel (Ted Berman en Richard Rich, 1985), The Great Mouse Detective/Basil (Ron Clements, Burny Mattinson, Dave Michener en John Musker, 1986), Who Framed Roger Rabbit (Robert Zemeckis, 1988), A Goofy Movie (Kevin Lima, 1995) en de episode Pomp and Circumstance in Fantasia/2000 (Francis Glebas, 1999). Verantwoordelijk voor de montage van de sound effects van The Black Hole (Gary Nelson, 1979), The Black Cauldron (1985), The Good Mother (Leonard Nimoy, 1988) en Star Trek V: The Final Frontier (Wiiliam Shatner, 1989) en voor de geluidsmontage van Something Wicked This Way Comes (Jack Clayton, 1983), Country (Richard Pearce, 1984), Psycho III (Anthony Perkins, 1986), Innerspace (Joe Dante, 1987), 3 Men and a Baby (Nimoy, 1987) en Alien Nation (Graham Baker, 1988). Trouwde in 1991 met Russi Taylor, de stem van Minnie Mouse.

69, Mumbai, 17 mei, longontsteking

Indiaas regisseur en producent. Staat te boek als de ontdekker van superster Amitabh Bachchan, die zijn eerste grote succes behaalde als een inspecteur van politie in de door Mehra geregisseerde en geproduceerde film Zanjeer (1973), tegenover Bachchans latere echtgenote Jaya Badhuri. Andere films van Mehra met Bachchan waren Hera pheri (1976), Muqaddar ka Sikander (1978), Laawaris (1981), Namak halaal (1982), Sharabi (1984) en de flop Jaadugar (1989). Mehra was aanvankelijk boekhouder van Bollywoodproducties en schrijver van liedteksten, maar debuteerde als regisseur met het onafhankelijke Hasina maan jayegi (1968). Eerste grote film binnen de industrie was Mela (1971). Zijn laatste productie was een remake van Ruthless People (Jim Abrahams, David en Jerry Zucker, 1986), getiteld Mujhe meri biwi se bachaao/Save Me from My Wife (Harry Baweja, 2001).

Fragment uit Zanjeer