Het Schimmenrijk

Witness

89, Canada, 30 juni, doodsoorzaak onbekend

Oorspronkelijk Tsjechoslowaaks acteur, operaregisseur en zanger. Emigreerde in 1948 naar Canada, waar hij furore maakte als bas en regisseur bij de Canadian Opera Company, en later als radio- en televisiepresentator. Speelde in veel films, met name als de Amish patriarch in Witness (Peter Weir, 1985). Voorts onder meer The Incredible Journey (Fletcher Markle, 1963), The Amateur (Charles Jarrott, 1981), Your Ticket Is No Longer Valid (George Kaczender, 1981), als de kerstman in One Magic Christmas (Phillip Borsos, 1985), Dead of Winter (Arthur Penn, 1987), The Kiss (Pen Densham, 1988), The Experts (Dave Thomas, 1989), Class Action (Michael Apted, 1991), Deceived (Damian Harris, 1991), de ijshockeyfilm D2: The Mighty Ducks (Sam Weisman, 1994), Roommates (Peter Yates, 1995), Music from Another Room (Charlie Peters, 1998) en Snow Falling on Cedars (Scott Hicks, 1999).

68, Wuppertal, 30 juni, kanker

Duits choreograaf, danseres, regisseur en actrice. Beïnvloedde met haar realistisch-abstracte, vernieuwende dansvoorstellingen als geen ander het bewegingstheater in de tweede helft van de twintigste eeuw. Leidde sinds 1972 het Tanztheater Wuppertal Pina Bausch. Maakte ook school in de filmwereld, met name in het werk van regisseur Chantal Akerman, die een documentaire over haar maakte, Un jour Pina a demandé (1983) en zich merkbaar door Bausch liet inspireren in het acteren voor Toute une nuit (1982) en Les années 80 (1983). Hable con ella (Pedro Almodóvar, 2002) begint met een dansscène van en met Bausch. Ook regisseerde zij zelf een lange speelfilm, Die Klage der Kaiserin (1990) en speelde een rol als prinses in E la nave va (Federico Fellini, 1983). Hoofdpersoon van de documentaires Die Generalprobe (Werner Schroeter, 1980) en Was tun Pina Bausch und ihre Tänzer in Wuppertal? (Klaus Wildenhahn, 1983). In september gaat Pina in première, een film van Wim Wenders in 3D, met drie balletten van Bausch. Weduwe van de Nederlandse decor- en kostuumontwerper Rolf Borzik.

Fragmenten uit Un jour Pina a demandé

87, Danville CA, 27 juni, natuurlijke dood

Amerikaans actrice en zangeres, pseudoniem van Josephine Owaissa Cottle. Ster en second lead van vele B-films. Debuut in Tom Brown’s School Days (Robert Stevenson, 1940). Voorts onder meer One Crowded Night (Irving Reis, 1940), Jesse James at Bay (tegenover Roy Rogers; Joseph Kane, 1941), Red River Valley (met Rogers; Kane, 1941), Freckles Comes Home (Jean Yarbrough, 1942), Man from Cheyenne (met Rogers; Kane, 1942), Smart Alecks (Wallace Fox, 1942), Foreign Agent (William Beaudine, 1942), Revenge of the Zombies (Steve Sekely, 1943), Nearly Eighteen (top-billed; Arthur Dreifuss, 1943), Campus Rhythm (Dreifuss, 1943), Where Are Your Children? (William Nigh, 1943), Forever Yours (top-billed; Nigh, 1945), G.I. Honeymoon (top-billed; Phil Karlson, 1945), Sunbonnet Sue (top-billed; Ralph Murphy, 1945), Swing Parade of 1946 (top-billed, met The Three Stooges; Karlson, 1946), It Happened on Fifth Avenue (Roy Del Ruth, 1947), The Dude Goes West (Kurt Neumann, 1948), Stampede (Lesley Selander, 1949), Abandoned (Joseph M. Newman, 1949), The Kid from Texas (met Audie Murphy; Neumann, 1950), Curtain Call at Cactus Creek (Charles Lamont, 1950), The Underworld Story (Cy Endfield, 1950), Between Midnight and Dawn (Gordon Douglas, 1950), Al Jennings of Oklahoma (Ray Nazarro, 1951), The Texas Rangers (Karlson, 1951) en Woman of the North Country (Kane, 1952). Zong in verschillende soundies (jukboxfilmpjes) en had eind eind jaren vijftig verschillende hits in de Billboard top 100. Was ook vaak op televisie te zien.

Gale Storm zingt haar grootste hit Dark Moon (1957) in The Gale Storm Show

Bad

50, Los Angeles, 25 juni, overdosis van narcosemiddel

Amerikaans popzanger, componist en acteur. Al een ster vanaf zijn vierde jaar, als schattige zanger van de Motown-familiegroep The Jackson Five, zou de latere ‘King of Pop’ zijn eerste bijdrage aan de filmhistorie leveren door de titelsong van de rattenfilm Ben (Phil Karlson, 1972), die de schrijvers van het liedje, Walter Scharf en Don Black, een Oscarnominatie bezorgde. Jackson zong het in 1973 op het Oscargala. Vijf jaar later debuteerde hij als acteur in de rol van de vogelverschrikker in The Wiz (Sidney Lumet, 1978), een muzikale remake van The Wizard of Oz (Victor Fleming, 1939), met Diana Ross in de oorspronkelijke rol van Judy Garland. Op gastrolletjes na in Men in Black II (Barry Sonnenfeld, 2002) en het abominabele Miss Cast Away (Bryan Michael Stoller, 2004) maakte Jackson slechts een andere bioscoopfilm, het rondom zijn werk en biografie opgebouwde vehikel Moonwalker (tevens executive producer; Jerry Kramer met bijdragen van Colin Chilvers en Jim Blashfield, 1988). Daarin trad ook zijn hartsvriendin Elizabeth Taylor op, een geestverwant als levenslang slachtoffer van het kindersterrendom.
Aan Jacksons videoclips werkten vooraanstaande filmmakers mee. Van Thriller (John Landis, 1983) bestaat ook een lange versie, van dertien minuten. Captain EO (Francis Ford Coppola, 1986) en Bad (Martin Scorsese, 1987) duren beide 17 minuten, Ghosts (Stan Winston, 1997) zelfs 38 minuten. Jackson schreef originele songs voor Free Willy (Simon Wincer, 1993) en het vervolg Free Willy 2: The Adventure Home (Dwight H. Little, 1995). Zijn eerste huwelijk was met actrice Lisa Marie Presley, de dochter van een andere ‘King’.

Charlie’s Angels

62, Santa Monica, 25 juni, kanker

Amerikaans film- en televisieactrice. Werd een grote ster door het vertolken van een van de drie titelrollen in de televisieserie Charlie’s Angels (1976-80). De in Austin geboren blondine was aanvankelijk model, maar haalde ook een universitaire graad in de microbiologie. Ze maakte haar filmdebuut tegenover Jean-Paul Belmondo in de in Amerika opgenomen Franse productie Un homme qui me plaît (Claude Lelouch, 1969), gevolgd door Myra Breckinridge (naar Gore Vidal; Michael Sarne, 1970), Logan’s Run (Michael Anderson, 1976) en een groot aantal verschijningen in televisieseries. Haar succes in Charlie’s Angels overrompelde Fawcett zozeer dat ze er al na het eerste seizoen uit wilde stappen, mede omdat haar in 1973 gesloten huwelijk met de minder gevierde acteur Lee Majors eronder zou lijden. Uiteindelijk zou ze in nog negen afleveringen optreden. Het huwelijk strandde en Fawcett kreeg een zoon uit een langdurige relatie met acteur Ryan O’Neal.

Haar filmcarrière was vervolgens relatief minder gezegend. Ze was de ster van niet erg geslaagde films als Somebody Killed Her Husband (Lamont Johnson, 1978), Sunburn ( Richard C. Sarafian, 1979) en Saturn 3 (Stanley Donen, 1980) en was deel van de all-star cast van The Cannonball Run (Hal Needham, 1981), die haar een Razzie-nominatie opleverde als slechtste actrice van het jaar. Daartegenover stonden nominaties voor zowel een Emmy als een Golden Globe voor de televisiefilms The Burning Bed (Robert Greenwald, 1984) en Small Sacrifices (David Greene, 1989). Ook haar rol van de echtgenote van Robert Duvall als evangelist in The Apostle (Duvall, 1997) kreeg zeer goede kritieken. Overige films: Extremities (Robert M. Young, 1986), See You in the Morning (Alan J. Pakula, 1989), Man of the House (James Orr, die haar in werkelijkheid mishandelde toen ze niet met hem wilde trouwen; 1995), The Lovemaster (Michael Goldberg, 1997), Dr. T. and the Women (Robert Altman, 2000) en The Cookout (Lance Rivera, 2004). Cameron Diaz speelde het personage van Fawcett in de bioscoopfilms Charlie’s Angels (McG, 2000) en Charlie’s Angels: Full Throttle (McG, 2003).

Fragment met Art Carney en Charles Grodin uit Sunburn

Der aufrechte Gang

74, Duitsland, 24 juni, doodsoorzaak onbekend

Duits acteur. Vooral actief in theater en op televisie. Speelde de hoofdrol in twee arbeideristische speelfilms van Christian Ziewer, Schneeglöckchen blühen im September (1974) en Der aufrechte Gang (1976).