William Friedkin

87, Los Angeles, 7 augustus, hartfalen en longontsteking

Amerikaans regisseur, scenarist en producent. Koploper van wat bekend kwam te staan als ‘New Hollywood’, dankzij twee ook door de filmkritiek goed ontvangen blockbusters: de in documentaire stijl gedraaide misdaadfilm The French Connection (1971), die vijf Oscars won (voor Friedkin als regisseur, maar ook voor beste film, scenariobewerking, montage en hoofdrolspeler Gene Hackman) en de verfilming van William Peter Blatty’s roman The Exorcist (1973), die twee Oscars won (scenario en geluid) en Friedkin zijn tweede Oscarnominatie voor regie bezorgde. Ook werd Friedkin twee keer genomineerd voor een Razzie (slechtste regie en scenario) wegens de controversiële thriller in de New-Yorkse gay scene Cruising (1981). Geboren in Chicago in een Joodse familie, die na een pogrom in 1903 uit Oekraïne was geëmigreerd. Begon zijn carrière bij televisie, waar hij documentaires regisseerde als The People vs. Paul Crump (1962), Mayhem on a Sunday Afternoon (tevens productie, over American football; 1965) en The Thin Blue Line (tevens productie en verhaallijn, over politiewerk; 1966). Ook regisseerde hij een van de laatste afleveringen in de reeks The Alfred Hitchcock Hour (1965). Speelfilmregie met het muzikale vehikel voor het popduo Sonny & Cher Good Times (1967). Daarna de toneelverfilmingen The Birthday Party (naar Harold Pinter; 1968) en The Boys in the Band (Mart Crowley, 1970), maar alleen de burlesque musical The Night They Raided Minsky’s (1968) deed vermoeden dat Friedkin mee te bieden had dan de gemiddelde televisieregisseur die de overstap naar het grote scherm had gemaakt.

Friedkins overige lange speelfilms zijn Sorcerer/Wages of Fear (tevens productie; 1977) – een onofficiële remake van Le salaire de la peur (Henri-Georges Clouzot, 1953) – de  heist movie The Brink’s Job (1978), Deal of the Century (1983), To Live and Die in L.A. (tevens scenario; 1985), Rampage (tevens scenario en productie; 1987), The Guardian (tevens scenario; 1990), Blue Chips (1994), Jade (1995), Rules of Engagement (2000), The Hunted (2003), Bug (FIPRESCI-prijs in Cannes; 2006) en Killer Joe (2011). Een nieuwe versie van The Caine Mutiny Court-Martial (tevens scenario; 2023) zal postuum in première gaan in Venetië (buiten competitie). Schreef en regisseerde de documentaire over exorcisme The Devil and Father Amorth (2017). Hoofdpersoon van de documentaire Friedkin Uncut (Francesco Zippel, 2018). Ook in documentaires als Fritz Lang Interviewed by William Friedkin (Friedkin, 1974), Sorcerers: Une conversation entre William Friedkin et Nicolas Winding Refn (Cass Paley, 2015) en Leap of Faith: William Friedkin on The Exorcist (Alexandre O. Philippe, 2019). Regisseerde voor televisie onder meer de lange films Jailbreakers (1994) en een nieuwe versie van 12 Angry Men (1997). Executive producer van Paper Moon (Peter Bogdanovich, 1973). Won een speciale Gouden Leeuw in Venetië (2013) en een ere-Luipaard in Locarno (2009). Getrouwd met producent Sherry Lansing, gescheiden van actrices Jeanne Moreau en Lesley-Anne Down en news anchor Kelly Lange.

Plaats een reactie

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.